Ruch w kuchni to nie tylko kwestia wygody, lecz przede wszystkim funkcjonalności i bezpieczeństwa. Kuchnia należy do najbardziej intensywnie użytkowanych przestrzeni w domu — łączy czynności związane z przygotowaniem posiłków, przemieszczaniem się, przechowywaniem, sprzątaniem i często również integracją domowników. Odpowiednie zaplanowanie szerokości przejść, stref roboczych oraz miejsc siedzących ma bezpośredni wpływ na ergonomię, komfort i sprawność poruszania się w codziennym użytkowaniu.
Przestrzeń ‘wejściowa’
1. W projektowaniu wejścia do kuchni należy uwzględnić, że dla drzwi uchylnych przejście mierzy się między krawędzią skrzydła drzwiowego a ościeżnicą, przy otwarciu pod kątem 90°.
2. Jeśli głębokość strefy przejściowej nie przekracza 610 mm, szerokość przejścia powinna wynosić minimum 813 mm.
3. W przypadku głębszych przejść – powyżej 610 mm – minimalna szerokość zwiększa się do 914 mm.
4. Skrzydło drzwiowe nie powinno utrudniać bezpiecznego korzystania z kuchni – nie może kolidować z frontami zmywarki, lodówki czy piekarnika.
Przestrzeń ‘przejściowa’
Zalecana minimalna szerokość przejścia w kuchni – czyli ciągu komunikacyjnego między zabudową a naprzeciwległym elementem wyposażenia — powinna wynosić, co najmniej 914 mm.
Przestrzeń ‘robocza’
Minimalne wymiary przestrzeni roboczej umożliwiające swobodną i bezpieczną pracę w kuchni. Odległość ta mierzona jest między frontami blatów, wysokich szafek i/lub urządzeń.
1. Dla jednej osoby gotującej: minimalna szerokość przejścia (przestrzeni roboczej) powinna wynosić 1067 mm.
2. Dla dwóch lub więcej osób korzystających z kuchni jednocześnie: szerokość przejścia powinna wynosić, co najmniej 1219 mm, aby zapewnić swobodny i bezpieczny ruch.
Przestrzeń ‘zasiedzeniowa’
Odległość liczona jest od krawędzi blatu (lub stołu) do najbliższej przeszkody, takiej jak ściana, wyspa, szafka lub inny element zabudowy. Nie mierzy się jej od siedziska ani oparcia krzesła. Takie podejście wynika z faktu, że przestrzeń ta ma zapewniać zarówno wygodne korzystanie z miejsca siedzącego, jak i swobodny ruch bezpośrednio za osobą siedzącą — niezależnie od rodzaju i ustawienia krzesła.
Zalecane wartości:
– 813 mm – gdy za osobą siedzącą nie przewiduje się ruchu, np. gdy stół ustawiony jest przy ścianie.
– 914 mm – gdy przewiduje się przejście jednej osoby za siedzącym użytkownikiem.
– 1118 mm – w przypadku ciągu intensywnego ruchu, np. przejścia do lodówki, piekarnika lub innej strefy aktywności.
Dystanse w strefach funkcjonalnych kuchni
Oprócz swobodnego ruchu w obrębie przejść, przestrzeni roboczych i stref zasiedzeniowych, kluczowym aspektem funkcjonalności kuchni są dystanse między głównymi punktami pracy. Prawidłowe rozplanowanie tych odległości umożliwia sprawny i naturalny przebieg czynności kuchennych.
Trójkąt roboczy (working triangle)
Klasyczny model trójkąta roboczego obejmuje trzy podstawowe strefy pracy: zlew, płytę grzewczą oraz lodówkę. Ułożenie tych elementów powinno umożliwiać płynny ruch pomiędzy nimi, z zachowaniem określonych dystansów:
- Całkowita długość wszystkich boków trójkąta nie powinna przekraczać 7,93 m.
- Żaden z boków nie powinien być krótszy niż 1,22 m ani dłuższy niż 2,74 m.
- Każdy bok mierzony jest od środka przedniej krawędzi urządzenia (lub zlewu).
Układy z więcej niż trzema głównymi punktami pracy
Jeśli układ kuchni obejmuje więcej niż trzy główne urządzenia lub strefy pracy (np. dodatkowy zlewozmywak, piekarnik w wysokiej zabudowie, chłodziarka na wino), każda dodatkowa odległość między urządzeniem a strefą pracy powinna również mieścić się w przedziale:
- minimum: 1,22 m
- maksimum: 2,74 m
Przeszkody w obrębie trójkąta
1. Żadna odnoga trójkąta roboczego nie powinna być przecięta przeszkodą (np. wyspą, półwyspem, słupem konstrukcyjnym) na odcinku większym niż 305 mm.
2. Pełnowysokie, pełnogłębokościowe przeszkody (np. zabudowa do sufitu) nie powinny oddzielać dwóch głównych stref pracy, ponieważ zakłócają płynność ruchu.
3. Dopuszczalne są wysokie szafki narożne, pod warunkiem, że zostały cofnięte na tyle, aby nie zaburzać naturalnego przebiegu czynności roboczych.
